Adana

Okolice dzisiejszej Adany zasiedlone były już w czasach Hetytów, którzy szybko spostrzegli, że równina pomiędzy łańcuchem gór Taurus a morzem z przepływającymi przez nią i użyźniającymi ją dwiema rzekami (dzisiaj Sehyhan Nehri i Ceyhan Nehri) to wymarzony wręcz teren do osiedlenia. Ale archeolodzy odkryli, że jeszcze na długo przed Hetytami te żyzne okolice były wykorzystywane przez prehistorycznych (a dokładniej – neolitycznych) rolników. W każdym razie pierwsza konkretna organizacja społeczna pojawiła się wraz z Hetytami, którzy w XIII w. p.n.e. założyli tu niewielkie królestwo Kizzuwanda. Zgodnie z mitologią nazwa Adana pochodzi od legendarnego założyciela miasta, którym był Adanos, syn Uranosa, protoplasty wszystkich bogów. Adanos miał założyć miasto ok. 1000 lat p.n.e. i odtąd też mniej więcej datuje się przybycie tutaj Greków (zjawili się oni we wschodniej części Morza Śródziemnego na skutek migracji wywołanych wielkimi wojnami na zachodzie, m.in. wojną trojańską). Legenda ta świadczy o świadomości Greków, jak wcześnie Równina Cylicyjska była zamieszkana przez ludzi. Na początku VII w. p.n.e. na Cylicję najechali Asyryjczycy, siejąc ogromne zniszczenie, a stulecie później region dostał się pod panowanie Persów. Zostali oni odparci dopiero w 333 r. p.n.e. przez armię Aleksandra Wielkiego, po zwycięskiej bitwie pod lssos. Po śmierci Aleksandra Cylicja weszła w skład państwa Seleucydów. Jeden z władców królestwa Antioch IV (1. poł. II w. p.n.e.) przemianował Adanę na Antiochia ad Sarum (Antiochia nad Sarumem – dziś rzeka Seyhan), ale nazwa ta nie przyjęła się i powrócono do Adany. W kolejnych wiekach miasto zyskało jeszcze na znaczeniu, szczególnie pod panowaniem Rzymian (od I w. p.n.e.), dzięki korzystnemu położeniu na szlaku handlowym, który prowadził przez przełęcz w górach Taurus (tzw. Wrota Cylicji) ze wschodu na zachód. Jak to bywało i z innymi miastami w tym regionie, po Rzymianach przyszła kolej na Bizantyńczyków, potem krótko na Arabów, potem znów na Bizantyńczyków, następnie na Seldżuków, Ormian (XII w.) i w końcu egipskich Mameluków (XIV w.). Ostatecznie w czasie wyprawy Selima I na Egipt w 1516 r. Adana przypadła imperium osmańskiemu. Za Ottomanów Adana była również ważnym ośrodkiem; wciąż przebiegał przez nią szlak handlowy wiodący na Bliski Wschód i do Afryki Północnej. Po I wojnie światowej miasto było krótko okupowane przez Francuzów chcących dopomóc Ormianom w założeniu w tym regionie własnego państwa. Ostatecznie w 1920 r. Adana została uwolniona od obcych wojsk i w ramach nowo utworzonej republiki zaczęła się prężnie rozwijać.

Dojazd, orientacja, połączenia

Adana jest ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego też dostaniemy się tu zarówno drogą powietrzną, jak i lądem (autobus i pociąg). Jadąc z zachodu autobusem, bezpośrednie połączenie mamy ze wszystkich ważniejszych miast na wybrzeżu Morza Śródziemnego, tak samo zresztą od północy i południa.

Dworzec autobusowy znajduje się ok. 6 km na zachód od centrum miasta. Jeżeli dojedziemy do niego kursowym autobusem, to prawdopodobnie podstawiony zostanie pojazd w ramach tzw. servisu, który zawiezie nas do miasta. Po drodze mija się lotnisko. Adana leży nad rzeką Seyhan, a centrum skupia się na zachodnim jej brzegu. Głównych ulic jest mnóstwo, ale najważniejszymi są lnónu Cad., biegnąca z zachodu na wschód, oraz przecinająca ją Atatiirk Cad., która na południe od skrzyżowania zwie się już Cakmak Cad. Dochodzi ona do 5 Ocak Meydani (pl. 5 Stycznia) z pomnikiem Ataturka pośrodku. To już ścisłe centrum. Do dworca kolejowego położonego ok, 1,5 km na północ od centrum dojdziemy Ataturk Cad. lub równoległą do niej Ziyapaja Bulv. Obie ulice flankują Ataturk Parki, czyli park Ataturka, który jest przyjemnym skrawkiem zieleni, popularnym miejscem wypoczynkowym mieszkańców Adany.

Lotnisko oddalone jest 2 km na zachód od centrum miasta, przy Turhan Cemal Beriker Bulv. Dojedziemy tam autobusem, dolmuszem albo darmowym transportem, zapewnionym przez biuro THY (jeśli kupimy tam bilet), Prof. Dr. Nurset Fisek Cad. 22, Seyhan, teł: (322) 45415 45, faks: (322) 454 30 88. Do wyboru mamy nie tylko połączenia z miastami tureckimi (m in. Ankara, Stambuł czy Izmir lub nawet Nikozja w tureckiej części Cypru), ale również z kilkoma ważniejszymi miastami europejskimi.