Zamek powstał w czasach świetności królestwa pontyjskiego, potem rezydowali w nim kolejno Rzymianie, Daniszmenidzi, Seldżucy, mongolscy Ilhanidzi oraz Osmanowie. Dzisiejszy stan twierdzy jest efektem przebudowy z czasów bizantyńskich i tureckich. Jedynie dwie wieże pochodzą jeszcze z okresu hellenistycznego. Widok ze szczytu wynagrodzi nam trudy wspinaczki bądź długiego spaceru.

Po północnej stronie rzeki znajduje się jeszcze kilka atrakcji: stare osmańskie domy, które podziwiać można do woli, spacerując pośród uliczek poniżej grobowców, Hatuniye Camii oraz Buyuk Kapi Aga Medresesi. Pośród zabytkowych domów jednym z ciekawszych jest Hazeranlar Konagi (w prawo po zejściu ze wzgórza), w którym dzisiaj mieści się muzeum, czynne w godz. 8.30 – 11.45, 13.45 – 17.15, wstęp: 1 USD. Dom powstał w 1865 r. dla głównego skarbnika Amasyi, Hasana Talata Efendi, a rozpoznamy go po tym, iż jest duży i biały (najlepiej widać go z przeciwległego brzegu rzeki). Do Hatuniye Camii dojdziemy, kierując się od domu Hazeranlar na zachód meczet stoi kilkadziesiąt metrów dalej. Ta wybudowana w 1509 r. świątynia reprezentuje typową, klasyczną architekturę osmańską. Powstała z fundacji Bulbul Hatun, żony Bajezyda II. Meczet poprzedza pięcioczęściowy portyk, z którego boku wyrasta jeden minaret. Sala modlitewna podzielona jest na dwie przykryte kopułami główne części. Pomieszczenia z boku kryją niskie sklepienia krzyżowe. Do medresy Buyuk Kapi Aga dojdziemy, kierując się wzdłuż rzeki na wschód (ponad 1 km). Po drodze miniemy wieżę zegarową, dobudowaną w XIX w. do XV-wiecznej (1414) medresy Celebi Mehmeda, syna Bejazyda Błyskawicy, oraz sztuczny wodospad niedaleko medresy. Buyuk Kapi Aga Medresesi leży nieopodal Kus Kóprusu, jest odrestaurowana i do dziś mieści szkołę teologiczną. Do środka można zajrzeć jedynie wtedy, kiedy po prostu drzwi będą otwarte i jeśli nie wygoni nas któryś z opiekunów. Medresu powstała w 1488 r. z fundacji Huseyina Agi, który był prywatnym sekretarzem sułtana Bejazyda II, a w rzeczywistości piastował daleko ważniejsze stanowisko nadzorcy białych eunuchów. Budynek jest ośmiokątny z wejściem od strony północno-wschodniej. Dziedziniec otaczają arkady, za którymi znajduje się 20 pomieszczeń. Niegdyś wszystkie służyły jako cele dla studentów, współcześnie niektóre połączono, tworząc z nich klasy. Główna sala wykładowa to duże pomieszczenie kryte kopułą.

Reszta zabytków znajduje się po południowej stronie rzeki. Pierwszym z nich jest położony niedaleko Kus Koprusu (w lewo po przejściu od strony północnej) Beyazit Pasa Camii. Meczet powstał w 1419 r. z fundacji Bejazyda Paszy, wielkiego wezyra za rządów sułtana Mehmeda I. Świątynię poprzedza świetny pięcioczęściowy portyk. Do środka wchodzimy przez pięknie rzeźbione drewniane drzwi. Wnętrze składa się z dwóch kwadratowych sal sklepionych kopułami. Po bokach jest kilka pomieszczeń służących pierwotnie jako schroniska dla wędrujących derwiszów. One również przykryte są kopułami, ale oczywiście mniejszymi.

Idąc wzdłuż rzeki w stronę miasta, natrafimy na Mehmet Pasa Camii, stojący po lewej stronie Ziya Pasa Bulv. Ten kolejny osmański meczet powstał w 1486 r., a wybudował go Mehmed Pasza, nauczyciel Sehzade Mehmeda, syna sułtana Bejazyda II, który uczył się w Amasyi rządzenia państwem. Do meczetu wchodzimy przez sześcioczęściowy portyk, co jest nietypowe dla osmańskich świątyń. Liczba parzysta sprawia, że nie ma środkowej arkady, przez którą przeszłoby się do portalu. Problem ten rozwiązano w prosty sposób – portyk wysunięto poza fasadę meczetu. Wejście prowadzi przez trzecią arkadę od lewej. Sala modlitewna powstała na planie kwadratu, a nad nią spoczywa kopuła. Podobnie jak w Beyazit Pasa Camii, tak i tutaj po bokach znajdują się pomieszczenia służące wędrującym derwiszom. Rozpoznamy je po umieszczonych w nich kominkach (w dwóch pokojach spośród czterech). Piąta, identyczna w planie sala wybudowana została jako turbe dla ojca Mehmeda Paszy. Szczególną uwagę warto zwrócić na artystycznie rzeźbiony w marmurze piękny mimber.

Idziemy dalej na południe, mijamy po lewej zabytkowy hamam z 1436 r., a zaraz za nim widzimy Darussifa-Bimarhane Medresesi, w której dzisiaj mieści się konserwatorium muzyczne, gdzie odbywają się liczne koncerty. Budowla powstała w latach 1308 – 09 z fundacji sułtana Olcaytu, władcy z mongolskiej dynastii Ilhanów. To jedyny w mieście zabytek pozostały po czasach, kiedy Ilhanowic rządzili Amasyą. Olcaytu wybudował medresę dla swej żony Yildiz Hatun i od początku służyła ona jako szpital (darussifa). Oczywiście, tak jak inne tego typu założenia, działała również jako szkoła medyczna. W jej architekturze widać wpływy seldżuckie oraz wschodnie, skąd też przybyli llhanowie. Wzrok przykuwa pięknie rzeźbiony portal, po jego bokach znajdują się podobne w stylu okna. Prostokątny dziedziniec otaczają arkady. Są tu dwa liwany – ten przy wejściu oraz drugi na końcu, vis a vis portalu.

Przy pl. Hukumet stoi Gumuslu Cami. Wprawdzie powstał on już w 1. pot. XIV w., ale wielokrotnie przebudowywany na skutek licznych pożarów i trzęsień ziemi, zatracił prawie cały swój pierwotny wygląd i charakter.

Przechodzimy teraz przez plac na Ataturk Cad., mijamy niewielki Pir Mehmet Celebi Camii (1507), a następnym naszym celem jest położony kilkadziesiąt metrów na południe od Ataturk Cad. Burmali Minare Camii, czyli Meczet Spiralnego Minaretu, czego od razu znajdziemy potwierdzenie, gdy tylko ujrzymy minaret. Świątynia powstała w czasach seldżuckich, w latach 1237-47 za rządów Keyhusreva II. Portal wejściowy flankowany jest z jednej strony przez spiralnie żłobiony minaret, a z drugiej przez wielokątną turbe, w której spoczywają fundatorzy świątyni – wezyr Ferruh i skarbnik Yusuf. Warto zwrócić uwagę, że meczetu nie poprzedza portyk, który na większą skalę zaczął się pojawiać dopiero w budowlach osmańskich. Burmali Minare Camii zbliżony jest w swej konstrukcji do seldżuckich medres. Minaret dobudowano dopiero w XVII w.

Wracamy na Ataturk Cad., mijając zrujnowany, ale robiący wrażenie i działający do dziś osmański karawanseraj Tas Hani (1758). Po wyjściu na Ataturk Cad. znajdziemy się obok XV-wiecznego Kilari Suleyman Aga Camii, tu skręcamy w lewo (na zachód), a po prawej stronie naprzeciwko meczetu Kilari mijamy stary kryty bazar – bedesten z 2. poł. XV w. Wybudował go Huseyin Aga, ten sam, który ufundował dwie medresy opisane wyżej. Znajduje się tu dzisiaj centrum handlowe, a budynek jest w bardzo dobrym stanie.